Brandweerkazerne, Oudenaarde (1937)

De Vlaamse architect Maurice Vossaert (1890-1969) is echt een zoon van Oudenaarde. Hij is er geboren, heeft er gewoond, gewerkt en is er ook overleden. In Oudenaarde staat ook zijn beroemdste werk: een voormalige brandweerkazerne uit 1937. “Een fraai gebouw uit het interbellum, opgetrokken uit gele baksteen met gebruik van gewapend beton met alternerende volumes onder platte daken”, zo meldt de Inventaris van het cultuurbezit in België. 

Het gebouw is nu een cultureel centrum en staat er nog verrassend goed bij, als voorpost van een moderne en veel grotere brandweerkazerne die erachter is gebouwd. Vooral de toren is fraai. Architectuurhistoricus Marc Dubois schreef in 1983 in Ons Erfdeel dat de asymmetrische torenbehandeling van Dudoks Raadhuis is terug te vinden in verschillende Vlaamse bouwwerken, waaronder de toren van deze brandweerkazerne. Het is een droogtoren voor de waterslangen. Ook de smalle, hoge ramen, de ineengeschoven volumes en de entree met vlaggenmast doen Dudokiaans aan. De oorspronkelijke poorten van de garage, in de voorgevel, zijn half dichtgemetseld en deels vervangen door vensters. In 2009 is de brandweerkazerne aangewezen als bouwkundig erfgoed door het Vlaamse Agentschap Onroerend Erfgoed. 

Vossaert heeft naast de brandweerkazerne een bescheiden oeuvre nagelaten, waaronder een aantal kerken, huizen, een villa en de restauratie van een kasteel in Oudenaarde en omgeving. Over de architect zelf is weinig bekend. Zo weten we niet of hij het werk van Dudok zelf heeft bezocht of bestudeerd. Veel Vlaamse tijdgenoten maakten in die tijd architectuurbedevaarten naar ‘het nieuwe Mekka Hilversum’, zo schreef architect P. Verbruggen in 1932 in het tijdschrift L’Emulation. Verbruggen, zelf ook een bewonderaar van Dudok, waarschuwde zelfs voor “gevaarlijke klakkeloze navolging.” 

In 1934 besteedde het Belgische architectuurtijdschrift Bâtir een themanummer aan het Nederlandse baksteengebruik, met een overzicht van het gebruik van baksteen door de Amsterdamse Schoolarchitecten én door Dudok. Op het omslag prijkte een foto van het Hilversumse Raadhuis. In 1935 ging Dudok naar Brussel om een lezing te geven op het XVe Nationaal Congres van de Belgische Architecten. Er waren, kortom, ook voor deze Oudenaardse architect voldoende mogelijkheden om geïnspireerd te raken door zijn Hilversumse collega.

Bronnen:

Marc Dubois, ‘Invloed van de architectuur van W.M. Dudok in Vlaanderen’, Ons Erfdeel 26 (1983), pp. 229-235.

C. Bogaert, K. Lanclus, A. Tack & M. Verbeeck 1996: Inventaris van het cultuurbezit in België.